Các loại phần mềm virus? mã độc?

Trong thế giới số hóa hiện nay, các loại mã độc và virus máy tính đã trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với cá nhân và tổ chức. Chúng được thiết kế để đánh cắp thông tin, gây hại cho hệ thống, và thậm chí làm gián đoạn hoạt động kinh doanh. Hiểu rõ các loại mã độc, cách chúng hoạt động, và biện pháp phòng ngừa là điều cần thiết để bảo vệ dữ liệu và đảm bảo an ninh mạng.

Phần mềm virus và mã độc (malware) bao gồm nhiều loại khác nhau, được thiết kế với mục đích gây hại, đánh cắp thông tin, hoặc chiếm quyền điều khiển các thiết bị và hệ thống mạng. Dưới đây là các loại phổ biến:

---

1. Virus máy tính

• Đặc điểm: Tự sao chép và lây lan từ một máy tính sang máy khác thông qua file hoặc chương trình.
• Tác hại: Phá hủy dữ liệu, làm chậm hệ thống.
• Ví dụ: Melissa, CIH.

---

2. Worm (Sâu máy tính)

• Đặc điểm: Tự sao chép mà không cần tệp tin lưu trữ, lây lan qua mạng.
• Tác hại: Làm tắc nghẽn mạng, tiêu hao tài nguyên hệ thống.
• Ví dụ: Morris Worm, Conficker.

---

3. Trojan Horse (Trojan)

• Đặc điểm: Ẩn mình dưới dạng phần mềm hợp pháp nhưng lại thực hiện các hoạt động độc hại.
• Tác hại: Đánh cắp dữ liệu, tạo cửa hậu (backdoor) cho hacker xâm nhập.
• Ví dụ: Zeus, Emotet.

---

4. Ransomware (Phần mềm tống tiền)

• Đặc điểm: Mã hóa dữ liệu và yêu cầu tiền chuộc để khôi phục.
• Tác hại: Làm mất quyền truy cập dữ liệu, tốn kém chi phí chuộc.
• Ví dụ: WannaCry, Locky, Royal.

---

5. Spyware (Phần mềm gián điệp)

• Đặc điểm: Theo dõi và thu thập thông tin cá nhân mà không được phép.
• Tác hại: Mất quyền riêng tư, bị đánh cắp dữ liệu nhạy cảm.
• Ví dụ: Pegasus, FinFisher.

---

6. Adware (Phần mềm quảng cáo độc hại)

• Đặc điểm: Hiển thị quảng cáo không mong muốn hoặc chứa mã độc.
• Tác hại: Làm phiền người dùng, đánh cắp thông tin qua quảng cáo.
• Ví dụ: CoolWebSearch, Fireball.

---

7. Rootkit

• Đặc điểm: Ẩn sâu trong hệ điều hành để cho phép hacker kiểm soát thiết bị.
• Tác hại: Cản trở phát hiện và loại bỏ mã độc, chiếm quyền kiểm soát hệ thống.
• Ví dụ: ZeroAccess, Stuxnet.

---

8. Keylogger

• Đặc điểm: Ghi lại thao tác bàn phím để đánh cắp mật khẩu và thông tin cá nhân.
• Tác hại: Mất tài khoản, mất tiền.
• Ví dụ: GPCode, Perfect Keylogger.

---

9. Botnet

• Đặc điểm: Hệ thống máy tính bị nhiễm mã độc, tạo thành mạng lưới để thực hiện các cuộc tấn công.
• Tác hại: Tấn công từ chối dịch vụ (DDoS), gửi spam, lừa đảo.
• Ví dụ: Mirai, Zeus.

---

10. Phishing (Tấn công lừa đảo)

• Đặc điểm: Sử dụng email, website giả mạo để đánh cắp thông tin cá nhân.
• Tác hại: Đánh cắp tài khoản, thông tin ngân hàng.
• Ví dụ: Các email giả mạo từ ngân hàng.

---

11. Fileless Malware (Mã độc không tập tin)

• Đặc điểm: Hoạt động trong bộ nhớ máy tính mà không để lại file.
• Tác hại: Khó phát hiện, thực thi lệnh độc hại trên hệ thống.
• Ví dụ: PowerShell Exploits.

---

12. Cryptojacking

• Đặc điểm: Sử dụng tài nguyên của máy tính để đào tiền ảo mà không được phép.
• Tác hại: Làm chậm hệ thống, tăng hóa đơn điện.
• Ví dụ: CoinHive.

---

Cách phòng chống mã độc

1. Cài đặt phần mềm diệt virus uy tín: Trendmirco, Kaspersky từ Vina Aspire
2. Cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên.
3. Sao lưu dữ liệu định kỳ để tránh bị ransomware.
4. Không tải file, mở email từ nguồn không đáng tin.
5. Sử dụng tường lửa và mạng riêng ảo (VPN) để bảo vệ kết nối.