Chào bạn, điều tôi muốn chia với bạn hôm nay là chủ đề: “AI trong tương lai của loài người”. Tôi biết rằng các hội nghị kiểu như thế này tập trung trao đổi về cuộc khủng hoảng sinh thái mà nhân loại đang phải đối mặt, dù tốt hay xấu, AI cũng là một phần của cuộc khủng hoảng này. AI có thể giúp chúng ta theo nhiều cách để vượt qua khủng hoảng sinh thái hoặc nó có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn rất nhiều.
Trên thực tế, AI có thể sẽ thay đổi ý nghĩa cốt lõi của hệ sinh thái. Bởi vì trong bốn tỷ năm, hệ sinh thái của hành tinh Trái đất chỉ chứa các dạng sống hữu cơ. Và bây giờ, hoặc sớm thôi, chúng ta có thể thấy sự xuất hiện của các dạng sống vô cơ đầu tiên, sau bốn tỷ năm, hoặc ít nhất, sự xuất hiện của các tác nhân vô cơ.
Giờ đây, mọi người đã sợ hãi AI kể từ khi bắt đầu kỷ nguyên máy tính vào giữa thế kỷ 20, và nỗi sợ hãi này đã truyền cảm hứng cho nhiều tác phẩm kinh điển khoa học viễn tưởng như “Kẻ hủy diệt” hay “Ma trận”. Ngày nay, trong khi những kịch bản khoa học viễn tưởng như vậy đã trở thành những dấu mốc văn hóa, chúng vẫn chưa được coi trọng trong các cuộc tranh luận học thuật, khoa học và chính trị, và có lẽ vì một lý do chính đáng. Vì các kịch bản khoa học viễn tưởng thường giả định rằng trước khi AI có thể gây ra mối đe dọa đáng kể cho nhân loại, nó sẽ phải đạt hoặc vượt qua hai mốc quan trọng.
Đầu tiên, AI sẽ phải có ý thức và phát triển nhận thức, cảm xúc. Nếu không, tại sao nó lại muốn làm chủ thế giới? Thứ hai, AI sẽ phải thành thạo trong việc di chuyển trong thế giới vật lý. Robot sẽ phải có khả năng di chuyển và hoạt động trong nhà, thành phố, rừng núi, ít nhất cũng phải khéo léo và hiệu quả như con người. Nếu chúng không thể di chuyển trong thế giới vật lý, làm sao chúng có thể làm chủ được?
Tính đến tháng 4 năm 2023, AI vẫn còn rất xa mới đạt được hai mốc quan trọng này. Dù có sự ồn ào về ChatGPT và các công cụ AI mới khác, không có bằng chứng cho thấy những công cụ này có thể tự nhận thức, có cảm xúc hay tình cảm. Về khả năng di chuyển trong thế giới vật lý, mặc dù có sự cường điệu hoá về xe tự lái, thời điểm mà những chiếc xe này làm chủ đường xá của chúng ta vẫn luôn bị hoãn lại.
Tuy nhiên, tin xấu là để đe dọa sự tồn tại của nền văn minh nhân loại, AI thực sự không cần có ý thức và không cần khả năng di chuyển trong thế giới vật lý. Trong vài năm gần đây, những công cụ AI mới đã được tung ra công chúng và có thể đe dọa sự tồn tại của nền văn minh nhân loại từ một hướng không ngờ. Và chúng ta thậm chí còn khó để hiểu hết được khả năng AI. Vì vậy, chúng ta cần phải hành động nhanh chóng trước khi AI vượt khỏi tầm kiểm soát của chúng ta.
Các công ty dược phẩm không thể bán cho mọi người những loại thuốc mới mà không trải qua quá trình kiểm tra an toàn nghiêm ngặt của các sản phẩm này. Các phòng thí nghiệm công nghệ sinh học không thể chỉ đơn giản tung ra một loại vi-rút mới ra công chúng để gây ấn tượng với các cổ đông bằng phép thuật công nghệ của họ.
Tương tự như vậy, các chính phủ phải ngay lập tức cấm việc công bố bất kỳ công cụ AI mang tính cách mạng nào ra ngoài cộng đồng trước khi chúng được đảm bảo là an toàn. Một lần nữa, tôi không nói về việc ngừng tất cả các nghiên cứu về AI. Bước đầu tiên là hạn chế việc phát hành ra công chúng. Một số bạn có thể nghiên cứu vi-rút mà không phát tán chúng ra công chúng. Bạn có thể nghiên cứu AI, nhưng đừng đưa chúng ra ngoài cộng đồng quá nhanh.
Nếu chúng ta không làm chậm cuộc đua vũ khí trí tuệ nhân tạo, chúng ta sẽ không có thời gian để hiểu rõ những gì đang xảy ra, chưa kể đến việc điều chỉnh và kiểm soát hiệu quả công nghệ cực kỳ mạnh mẽ này.
Bây giờ, bạn có thể thắc mắc hoặc đặt câu hỏi, việc làm chậm lại quá trình triển khai ra cộng đồng của trí tuệ nhân tạo có khiến cho các chế độ dân chủ tụt hậu hơn so với các chế độ chuyên quyền tàn ác hay không?
Và câu trả lời là tuyệt đối không, ngược lại hoàn toàn. Việc triển khai trí tuệ nhân tạo không được kiểm soát là điều sẽ khiến các chế độ dân chủ thua các chế độ độc tài. Bởi vì nếu chúng ta giải phóng sự hỗn loạn, các chế độ độc tài có thể dễ dàng làm chủ sự hỗn loạn này hơn là những xã hội mở.
Dân chủ về bản chất là một cuộc đối thoại. Dân chủ là một cuộc đối thoại cởi mở. Bạn biết đấy, chế độ độc tài là một mệnh lệnh. Có một người ra lệnh mọi thứ, không có cuộc trò chuyện. Dân chủ là một cuộc trò chuyện giữa nhiều người về những việc phải làm. Và các cuộc hội thoại dựa trên ngôn ngữ.
Khi trí tuệ nhân tạo AI xâm nhập vào ngôn ngữ, điều đó có nghĩa là nó có thể phá hủy khả năng của chúng ta trong việc tiến hành cuộc trò chuyện công khai có ý nghĩa, từ đó phá hủy nền dân chủ. Nếu chúng ta chờ đợi cho sự hỗn loạn, thì sẽ quá muộn để điều chỉnh nó theo cách dân chủ. Có thể trong một cách kiểm soát của chế độ độc tài hoặc chuyên chế, điều này vẫn có thể là khả thi. Nhưng làm sao bạn có thể điều chỉnh một cái gì đó một cách dân chủ nếu bạn không thể tiến hành cuộc trò chuyện về nó. Và nếu bạn không điều chỉnh trí tuệ nhân tạo kịp thời, bạn sẽ không thể, chúng ta sẽ không thể có một cuộc trò chuyện công khai có ý nghĩa nữa.
Vì vậy, để kết luận, về cơ bản thì chúng ta vừa chạm trán với một “trí tuệ ngoài hành tinh”, không phải ở ngoài vũ trụ, mà ở đây trên Trái đất. Chúng ta không biết nhiều về trí tuệ ngoài hành tinh này, chỉ biết rằng nó có thể phá hủy nền văn minh của chúng ta. Vì vậy, chúng ta nên ngăn chặn việc triển khai trí thông minh ngoài hành tinh này một cách vô trách nhiệm vào xã hội của chúng ta và điều chỉnh AI trước khi nó điều chỉnh chúng ta.
Và quy định đầu tiên, mặc dù có nhiều quy định mà chúng tôi có thể gợi ý, nhưng quy định đầu tiên mà tôi muốn đề xuất là bắt buộc AI phải tiết lộ rằng nó là một AI. Nếu tôi đang trò chuyện với ai đó và tôi không thể biết đây là con người hay AI, thì đó là dấu chấm hết cho nền dân chủ, vì đó là dấu chấm hết cho những cuộc trò chuyện công khai có ý nghĩa.
Bây giờ, bạn nghĩ gì về những gì bạn vừa nghe trong 20 hoặc 25 phút qua. Có thể có người trong số các bạn cảm thấy lo lắng. Có thể có người tức giận với các công ty phát triển công nghệ này hoặc với các chính phủ không kiểm soát chúng. Có thể có người trong số các bạn tức giận với tôi, nghĩ rằng tôi phóng đại mối đe dọa hoặc lừa dối công chúng. Nhưng dù bạn nghĩ gì, tôi tin chắc rằng những lời tôi đã nói đã tạo ra tác động không chỉ về mặt trí tuệ mà còn về mặt cảm xúc.
Tôi vừa kể cho bạn một câu chuyện, và câu chuyện này có khả năng thay đổi quan điểm của bạn về một số điều và có thể thúc đẩy bạn thực hiện những hành động cụ thể trong thế giới thực. Bây giờ, ai đã tạo ra câu chuyện mà bạn vừa nghe và đã thay đổi quan điểm và suy nghĩ của bạn? Tôi hứa rằng tôi đã viết bài thuyết trình này bằng chính tay mình với sự giúp đỡ của một số người khác, mặc dù các hình ảnh trình chiếu đã được tạo ra bằng sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo. Tôi hứa rằng ít nhất những từ bạn vừa nghe là sản phẩm văn hóa của tư duy con người, hoặc tư duy của một số người. Nhưng bạn có thể chắc chắn rằng đó là sự thật hay không?
Một năm trước đây, bạn có thể chắc chắn. Một năm trước, không có gì trên Trái đất có thể tạo ra các văn bản mạnh mẽ và phức tạp như vậy ngoại trừ tâm trí con người. Nhưng bây giờ, mọi thứ đã thay đổi. Về lý thuyết, văn bản bạn vừa nghe có thể đã được tạo ra bởi một trí thông minh ngoài hành tinh không phải là con người. Vì vậy, hãy dành một khoảng thời gian để suy nghĩ về điều đó.
Xin cảm ơn!
Đây là bản dịch tiếng việt chi tiết mà anh Công chuyển ngữ từ video chia sẻ 40 phút của Yuval Noah Harari tại hội nghị thế giới Frontiers Forum ngày 29/04/2023. Những thông tin & góc nhìn được chia sẻ ở đây có lẽ sẽ RẤT SỐC với nhiều người, nhưng chúng ta cần nhận thức một cách nghiêm túc và rõ ràng về các nguy cơ của trí tuệ nhân tạo (AI). Bài này hơi dài, nhưng chắc chắn sẽ cực kỳ hữu ích & giá trị nếu bạn thực sự dành 10 phút tập trung đọc nó.
Vina Aspire là công ty tư vấn, cung cấp các giải pháp, dịch vụ CNTT, An ninh mạng, bảo mật & an toàn thông tin tại Việt Nam. Đội ngũ của Vina Aspire gồm những chuyên gia, cộng tác viên giỏi, có trình độ, kinh nghiệm và uy tín cùng các nhà đầu tư, đối tác lớn trong và ngoài nước chung tay xây dựng.
Các Doanh nghiệp, tổ chức có nhu cầu liên hệ Công ty Vina Aspire theo thông tin sau:
Email: info@vina-aspire.com | Website: www.vina-aspire.com
Tel: +84 944 004 666 | Fax: +84 28 3535 0668
Vina Aspire – Vững bảo mật, trọn niềm tin
