Ông già và biển cả

TÁC PHẨM ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ

Tác phẩm Ông già và biển cả miêu tả ông lão Santiago, người theo đuổi khát vọng chinh phục được con cá lớn xứng đáng với tài nghệ của mình, nhằm khẳng định ý nghĩa của sự tồn tại. Ông lão kiên trì liên tục ra khơi suốt tám mươi tư ngày mà chẳng bắt được con cá nào. Không tuyệt vọng, vững tin vào tay nghề và nghị lực của mình, ngày thứ tám mươi lăm, ông quyết định đi thật xa, và quả là trời không phụ lòng người, ông đã câu được một con cá kiếm khổng lồ. Nhưng bi đát thay, con cá lại kéo ông lão ra tận khơi xa. Dũng cảm chịu đựng và đương đầu với con cá suốt ba ngày hai đêm, cuối cùng ông đã chính phục và giết chết được nó. Ý chí, nghị lực cùng tay nghề điêu luyện đã góp phần làm nên chiến thắng ấy. Tuy nhiên, trên đường mang con cá trở về, đàn cá mập đã xông đến tấn công con cá kiếm. Santiago kiên cường chống trả, nhưng khi về đến đất liền, ông lão chỉ còn lại bộ xương cá khổng lồ. Dù vậy, ngay khi hồi sức, ông lão lại nghĩ ngay đến chuyện rèn lại mũi giáo để ra khơi. Câu chuyện kết thúc chi tiết ông lão nằm ngủ và mơ về những con sư tử. 

SANTIAGO – NGƯỜI ANH HÙNG VỚI Ý CHÍ KIÊN CƯỜNG TRƯỚC NHỮNG THỬ THÁCH CỦA CUỘC ĐỜI

Ông lão gầy gò, giơ cả xương, gáy hằn sâu nhiều nếp nhăn. Những vệt nám vô hại trên làn da má của lão do bị ung thư bởi ánh mặt trời phản hồi trên mặt biển nhiệt đới. Những vệt ấy kéo dài xuống cả hai bên má, tay lão hằn những vết sẹo sâu bởi kéo những con cá lớn. Nhưng chẳng có vết nào trong số sẹo ấy còn mới cả. Chúng cũ kỹ như mấy vệt xói mòn trên sa mạc không cá. Mọi thứ trên cơ thể lão đều toát lên vẻ già nua, trừ đôi mắt; chúng có cùng màu với nước biển, vui vẻ và không hề thất bại.

 

Nhân vật trung tâm của tác phẩm là ông lão người Cuba, Santiago, người đã cố gắng chiến đấu trong ba ngày đêm vật lộn với một con cá kiếm khổng lồ trên biển vùng Giếng Lớn khi ông câu được nó. Sang đến ngày thứ ba, ông dùng lao đâm chết được con cá, buộc nó vào mạn thuyền và lôi về. Những tưởng vận may đã mỉm cười khi ông có thể thu phục con cá kiếm đẹp nhất trên đời, lũ cá mập lại lao tới rỉa sạch con cá kiếm duy nhất của ông lão. Ông lại đem hết sức tàn chống chọi với lũ cá mập, phóng lao, thậm chí cả mái chèo để đánh. Ông giết được nhiều con, đuổi được chúng đi, nhưng cuối cùng khi nhìn đến con cá kiếm của mình thì nó đã bị rỉa hết thịt chỉ còn trơ lại một bộ xương cá to đùng. Và đáng buồn thay, khi cuộc hành trình kết thúc, thành quả duy nhất ông lão thu được chỉ còn là bộ xương vô dụng.

Ở Santiago, ta thấy được một quyết tâm theo đuổi mục tiêu vô cùng to lớn. Dân làng chài chẳng ai tin ở ông, chẳng ai hy vọng ở ông, duy chỉ có cậu bé Manolin là cho ông sự tin tưởng và yêu thương, dù vậy, ông luôn tin vào chính mình. Niềm tin ấy giúp ông có thêm sức mạnh vượt qua bão tố của biển khơi và cả những cơn bão lòng mỗi khi mệt mỏi, yếu đuối. Ở cái tuổi 80, độ tuổi theo nhiều người nghĩ thì đó là cái tuổi gần đất xa trời, cái tuổi mà con người ta cần nghỉ ngơi và an dưỡng tuổi già thì ông lão Santiago vẫn cứ tiếp tục ra khơi, dù 84 ngày trước đó chẳng câu được lấy một chú cá nào. Theo ông lão, “có ngốc mới không hy vọng”. Mặc dù chỉ mang về bộ xương nhưng ông chẳng hề bi quan mà vẫn lạc quan bước tiếp. Khi rời đất liền ra biển cả bao la, Santiago chẳng hề cô đơn, ông tâm sự với tất cả, làm bạn với tất cả, “Chẳng ai phải sống cô đơn trên biển cả”. Chiến đấu vất vả mới có được con cá kiếm, nhưng cuối cùng bao công sức đổ sông đổ bể hết, một bộ xương mang về thì có nghĩa lí gì? Nhưng dẫu sao, đó cũng là chiến công hiển hách nhất của ông lão 80, ông vui vì điều đó, ông không hề thất vọng hay bi quan, bởi suy cho cùng, rồi chúng ta cũng sẽ ngộ ra một chân lý giản đơn rằng: Con người sinh ra không phải để thất bại. Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị khuất phục. Chúng ta sinh ra để làm gì? – To be or not to be? Đó là câu hỏi không chỉ riêng gì Santiago mà cũng là trăn trở của bao người. Đọc tác phẩm, ta ngộ ra rằng, con người ta phải sống có niềm tin, phải kiên trì, quyết tâm theo đuổi hành trình của mình. Cuộc sống như vậy mới thực sự đáng sống.

CON CÁ KIẾM – HÌNH TƯỢNG CHO NHỮNG ƯỚC MƠ CỦA CON NGƯỜI

Con cá kiếm chính là thành quả mà ông lão có được sau bao ngày rượt đuổi. Đó là biểu tượng cho khó khăn của tự nhiên và những giới hạn của con người. Chiến thắng con cá kiếm khổng lồ đã khẳng định được sức mạnh, trí tuệ con người trong cuộc hành trình chinh phục tự nhiên, cải tạo thế giới. Con cá kiếm cũng là biểu tượng cho giấc mơ, nó long lanh, nó đẹp đẽ, nó lấp lánh, nó cuốn hút người ta để con người ta si mê nó, rồi dùng toàn bộ sức lực để đuổi theo, với một mong muốn duy nhất là chiếm đoạt được nó. Nhưng hành trình chinh phục con cá kiếm không hề dễ dàng, nó gian truân, vất vả, bắt người ta vắt kiệt sức để đi tiếp, và đầy rẫy những hiểm nguy, cạm bẫy, giống như hành trình chinh phục ước mơ vậy.

Con cá, biết đâu cũng giống như giấc mơ của mỗi chúng ta. Nhìn từ xa, nó rất đẹp đẽ, hào nhoáng, nhưng đến khi chạm tay vào rồi mới thấy rằng nó thật gần gũi, giản đơn. Có chăng chỉ là chúng ta đã đi quá xa để tìm kiếm những ảo mộng, mà không suy xét, lường trước đến giá trị thật sự của những ước mơ đầy vẻ cao xa, huyền bí đó. Hoặc cũng có thể, cuộc đời là một giấc mơ không hồi kết, con người thấy không bao giờ là đủ, mà lúc nào cũng muốn đi đến những chân trời xa hơn, hào nhoáng hơn, đáng khát vọng hơn.

ĐÀN CÁ MẬP – NHỮNG KHÓ KHĂN CỦA CUỘC SỐNG

 Mọi chuyện tưởng như đã đâu vào đấy, Santiago kiêu hãnh trở về làng với chiến lợi phẩm trong tay. Nhưng đâu có dễ dàng như thế. Đàn cá mập xuất hiện hay chính là những khó khăn lại ập đến, ra sức nhấn chìm ông lão gầy còm kia. Đàn cá ấy còn là biểu tượng cho giai cấp tư sản, cho những người có quyền lực trong xã hội bóc lột sức lao động của những người dân nghèo một cách vô lý.

Việc Hemingway để cho đàn cá mập đói khát ăn hết con cá của Santiago là một hành động nhẫn tâm. Nhưng cuộc sống là vậy đấy, đâu thể nào cứ đẹp mãi như những câu chuyện cổ tích. Phải, hành động đó rất tàn nhẫn, ông lão Santiago đã rất vất vả để có được con cá kiếm đó, nhưng vậy mới là cuộc sống. Có những khi ta tưởng ta đã nắm được ước mơ của bản thân trong lòng bàn tay, nhưng những thế lực bên ngoài, những cá mập, những con sói đói kia sẽ chỉ chực thời cơ đó nhảy xổ vào, không ngần ngại mà giật nó khỏi tay ta. Với những lần thất bại đó, có kẻ thì gục ngã, có người lại dùng nó như một động lực để thúc đẩy bản thân với ý nghĩ “Lần này nhất định sẽ làm được”. Và thử hỏi nếu ông lão mang về một con cá nguyên vẹn, thì những người dân chài đâu thể biết được rằng ông đã phải chiến đấu với bầy cá mập hung hãn để giành lại được. Có thể khi ta thất bại, cái ta cần sẽ tuột khỏi tay, nhưng thứ đến với ta lại quý giá hơn nhiều, đó chính là sự thừa nhận của xã hội đối với nỗ lực mà ta đã bỏ ra.

LỜI KẾT

Hành trình đi tìm và chinh phục ước mơ của mỗi một chúng ta sẽ vô cùng khó khăn và gian khổ nhưng hãy như ông lão Santigo, luôn kiên trì, lạc quan có niềm tin và hy vọng trong những lúc khó khăn nhất. Đừng ngần ngại đối mặt với những khó khăn thử thách trong cuộc sống ban nhé! Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho thật đáng để sau này về già chúng ta sẽ không hối tiếc về những dự định dang dỡ của tuổi trẻ. 

Nguồn: Bookademy.